Twee van de vier monumentale kastanjebomen op de Tsjerkebleek in Akkrum hoeven niet te worden gekapt. Volgens de Bomenstichting in Arnhem kunnen de bomen, die begin vorige eeuw zijn geplant, wel 250 jaar worden. Een initiatiefgroep uit Akkrum ziet graag dat beide paardenkastanjes een plekje in de plannen voor het centrumgebied krijgen. De 48 ondertekenaars stuurden hun verzoek in een brief aan de gemeenteraad en het college van burgemeester en wethouders van Heerenveen.
Specialisten van de landelijke Bomenstichting én een boomspecialist van de gemeente geven aan dat de beide middelste paardenkastanjebomen een levensverwachting van meer dan tien tot vijftien jaar hebben. Dat geldt ook voor de koningslinde even verderop. Voorwaarde is wel dat de groeiplaats wordt verbeterd.
Initiatiefneemster Rosa van Tricht heeft van verschillende kanten advies ingewonnen. De Bomenstichting vindt het te ver gaan om alle vier paardenkastanjes zonder meer te kappen. Boomspecialist Maurits Zeinstra uit Friens en Bert Plaat van de landelijke Bomenstichting beoordeelden de bomen op verzoek van Van Tricht. ,,Beeldbepalende monumentale bomen, vooral in een centrum van een stad of dorp moet je koesteren’’, vindt ze.
Boomkundige Zeinstra geeft aan dat met name de beide buitenste bomen in de verdrukking zijn gekomen door de plastic matten met stenen, die het grasveld als parkeerplaats geschikt maken. De verdichting van de grond heeft zijn weerslag alle vier bomen. De middelste twee kastanjebomen krijgen een ruime voldoende van de Bomenstichting. Zeinstra: ,,Op een mooie plek met goede grond kunnen ze dan wel 250 jaar oud worden. Bomen verbeteren de luchtkwaliteit, helpen tegen hitte en extreme regen en bieden mensen en dieren een aangename leefomgeving.’’
De Bomenstichting heeft de bomen in het centrum van Akkrum al vanaf 1986 in haar meetnetportaal aangemerkt als monumentaal. In 2009 verkeerden alle negen witte paardenkastanjebomen nog in goede staat. Een deel ervan is in de loop van de jaren gekapt.
Foto: Noordoost.nl/Alex J. de Haan
Waardering voor de inzet van Rosa van Tricht en de ondertekenaars van deze petitie. Ik vermoed dat na dit artikel op Akkrum.net veel meer dorpsgenoten hun zorgen delen.
Het opofferen van vier van deze monumentale bomen getuigt niet van een integrale visie op het centrum. Daarin moet immers ook rekening worden gehouden met de klimaatproblemen van deze tijd en de bijdrage die deze bomen leveren aan de kwaliteit van onze leefomgeving. Uit de videopresentatie van de gemeente rond de vaststelling van de centrumvisie blijkt niet dat/hoe dit belang is meegewogen.
Positief is natuurlijk dat getracht wordt de “grandeur” van de beginjaren van de vorige eeuw terug te halen: met een laanbeplanting aan weerszijden van het Heechein tussen Kromme Knilles en de Friso.Daaraan doet de verplaatsing van de twee vitaalste bomen op zich beschouwd nog geen afbreuk.Dat doet het zonder meer elimineren van beide buitenste bomen echter wel.Die twee hebben weliswaar het meest te lijden gehad van de verharding (matten en stenen) en de verdichting van de bodem door de huidige parkeerdruk . Die – toegegeven - ook een suterige aanblik geeft.
Juist nu het groene karakter van de Tsjerkebleek juist versterking moet krijgen valt niet goed in te zien waarom deze bomen niet ook gehandhaafd worden. Sinds ik in Akkrum ben komen wonen zijn er al 5 kastanjebomen op de bleek verdwenen!
Bij dit alles moeten we er rekening mee houden dat de nieuwe laanbeplanting de komende decennia nog geen volwaardige vervanging voor deze volwassen bomen kan bieden. Ik vrees dat de voor het centrumplan benodigde middelen zelfs ontoereikend zullen blijken om dan nog tenminste de meest vitale twee kastanjes uit het vuur te halen.
De petitie kan daarom niet zo maar terzijde worden geschoven als “een reeds gepasseerd station”. Ook niet onder verwijzing naar de vaststelling van de visie in overeenstemming met Plaatselijk Belang, VOAN en Akkum /Nes Centraal. Als we met die reactie worden afgescheept resteert een strak straatbeeld met jong groen zoals we dat kennen aan de Feansterdyk: een lange zichtlijn dat autoverkeer blijft uitnodigen tot gas geven. Het alternatief hiervoor is dan een profiel van de rijbaan over het Heechein dat tussen de vier kastanjes heen slingert. Dat doet niet alleen recht aan de bereikbaarheid van de ondernemers aan het Heechein, maar ook aan de functie van de rondweg die nu enkel dient als ontsluiting voor de woningbouw ten noorden van de Utwei en het industrieterrein de Parse.