De reis van ijsmeester Sytse Kroes van de Friesche IJsbond en zijn lokale collega’s naar het twee na grootste meer in Zweden was de moeite waard. De jaarlijkse theorielessen konden zo mooi in de praktijk worden getest. De Akkrumer was al eerder met vrienden Natasja van der Bos uit Nes (H) en de (oud-)Terhernsters Erik Smit en Gert Jan Tissink op de schaats in het Scandinavische land geweest. Met de weinige winters in de afgelopen twee decennia was een weekendje Mälarmeer – ten westen van hoofdstad Stockholm - een opsteker.
,,Mei myn freonen wie ‘k al in pear kear nei Sweden west en ik fûn sa’n reis ek ynteressant foar de oare iismasters yn Fryslân’’, vertelt Sytse Kroes na afloop van de busreis na een lang weekend in het koude Scandinavië. Samen met zijn vader Henk Kroes, die ook ijsmeester was en bekend van de uitspraak ,,It giet oan’’ als aankondiging van de laatste Elfstedentocht in 1997. Daarna zijn de Friese ijsmeesters niet meer voor een grote schaatstocht in actie geweest. De 22 ijswegencentrales van de Friesche IJsbond onderhouden het provinciale ijswegennet.
,,Jierlijks jouw ik theorietraining mei ús Heit, mar de praktyk ûntbrekt. Yn Sweden ride we mei gidsen en yn in groep en dan sykje we us paad. We ha prikstokken mei. Dan kinst earst yn it iis prikke foardast der opstapst. Underweis kinst dan it iis leze en scanne om feroarings te ûntdekken.’’ Het meer had zo’n beetje alle varianten aan ijs, die de Friezen op hun meren en kanalen in de praktijk ook kunnen tegenkomen. Van sneeuwijs tot kistwerken, van water op het ijs tot gitzwart doorzichtig ijs.
De praktijk in Zweden was een openbaring voor de 27 ijsmeesters uit Friesland, die nauwelijks nog ijs hebben meegemaakt. Kroes: ,,It is geweldich om op dat soarte plakken mei de stokken te prikken en it iis te testen foardast fierder giest. De praktyk ha’k no oerbringe kind. Dêrnjonken wie myn doel om de minsken út alle regio’s mei elkoar yn kontakt te bringen. Sa’n busreis mei syn allen is dêr geweldich foar.’’
Een andere reden van de reis naar Zweden is dat het aantal ervaren ijsmeesters vergrjist en uitdunt. Ook IJswegencentrale Utingeradeel zoekt mensen in het gebied voor Aldeboarn, Akkrum en Terherne. Ijswegencentrale Idaarderadeel doet het werk op het ijswegennet in Grou en omgeving. ,,Beide sintrales sykje noch nije oanwas. Nije iismasters, manlju en froulju dy’t yn in froastperioade der foar soargje wolle dat we op natoeriis ride kinne. Ik wol se graach opliede of in oare kear mei nei Sweden nimme.’’
De provincie Frylân en de gezamenlijke ijswegencentrales droegen bij in de kosten van de reis.. Daarnaast kwam een bijdrage van autobedrijf Haaima Hylkema uit Wirdum en werd geput uit een donatie van oud-burgemeester Tjeerd van der Zwan van Heerenveen, die tot zijn afscheid vorig jaar voorzitter van de Friesche IJsbond was.
Foto's: Sytse Kroes
IJsmeester Sytse Kroes uit Akkrum (midden) tijdens de lessen op het Zweedse ijs.
Een kistwerk: lagen ijs die over elkaar zijn geschoven.
IJsmeester Sytse Kroes is op zoek naar jonge ijsmeesters. Ook de IJwegencentrale Utingeradeel, die in Akkrum en omgeving actief is, zoekt nieuwe mensen.
