De vogelwachten van Akkrum en Aldeboarn hebben samen een drone aangeschaft voor het opsporen van nesten en jonge kuikens van weidevogels. Het nieuwe hulpmiddel is vooral van waarde in het voorjaar, wanneer het gras hoog wordt en nesten moeilijk te vinden zijn. Het droneteam bestaat uit vijf gecertificeerde piloten: Colette Govaars en Corinne Bos uit Akkrum, Ale van der Ploeg en Inke Siesling en coördinator Mello Sevinga, alle drie uit Nes (H).
Als het gras hoog is en de weidevogels goed verscholen zitten, komt het team in actie. De drone is uitgerust met een infraroodcamera,die temperatuurverschillen tussen warme, broedende vogels en eieren en de koudere omgeving kan waarnemen. ,,Je moet dus ’s morgens vroeg, vlak voor zonsopkomst aan de slag. We laten de drone op 35 meter hoogte vliegen - met een snelheid van zo’n tien kilometer per uur – langs een route, die we van tevoren op een geselecteerd perceel hebben uitgezet’’.
Goed verscholen nesten van onder meer grutto’s, tureluurs, kieviten en eenden kunnen met de drone vlot worden gelokaliseerd. De beelden worden live geanalyseerd door een van de vijf gecertificeerde dronepiloten, die vervolgens via telefoon de vogelwachter op de grond naar het nest leidt. Hij of zij markeert de nesten van onder andere kievit, grutto, tureluur en slobeend met stokken, zodat de boeren er rekening mee kunnen houden met hun werkzaamheden.
Een drone heeft twee grote voordelen, vertelt Mello Sevinga. Ten eerste vindt een drone alles wat warmer is dan de omgeving, dus ook goed verscholen nesten, maar ook bijvoorbeeld reekalveren. Verder kan een drone vele malen sneller percelen weiland afzoeken dan eierzoekers dat kunnen. Dat heeft als voordeel dat de vogels zo snel mogelijk weer naar hun nest of jongen kunnen terugkeren. Het is dus effectiever en sneller dan te voet het land in gaan.
Het team heeft nog plek voor enthousiaste leden van de vogelwacht Aldeboarn die hun dronebrevet willen halen en daarna aansluiten. Financieel is de aanschaf van de drone onder andere mogelijk gemaakt door de nalatenschap van Jan Steegstra uit Akkrum die Fûgelwacht Akkrum ten deel is gevallen.
,,Ik tocht wolris: ik koe wol in F-16 bestjoere moatte’’
Vijf van de nieuwe dronepiloten hebben net hun vliegbrevet gehaald. Coördinator Mello sevinga had de papieren al eerder en is sinds drie jaar ook als drone-piloot in Nij Beets actief. Het nieuwe team is momenteel druk aan het oefenen, twee of drie keer per week. ,,Anno 2025 kinne jo eins net mear sûnder drone it lân yn. Dit is safolle effektiver en safolle sneller as rinnend it lân yn gean.’’
In het volgende verhaal vertellen de nieuwe dronepiloten over hun beweegredenen.
Ale van der Ploeg
,,Hast twa jier bin ik mei pensioen en ha dêrom wol wat tiid. Begjin dit jier sei myn oerbuorman, Inke, tsjin my: Ik ha dyn namme trochjûn oan Tjerk de Vries fan de Fûgelwacht. Ik gean by it droneteam. Fêst ek wol wat foar dy. No, dat like my wol wat. Mar doe’t ik ja sein hie, hie ik noch net troch dat it net samar wat wie. Wy moasten aardich wat leare. Ik tocht wolris: “ik koe wol in F-16 bestjoere moatte, man. En sa betiid fan bêd, der hie ik ek net op rekkene. Mar it went no wol, want we hawwe in hartstikke gesellich groepke.’’
Inke Siesling
,,It is moai wurk sa mei dy drone. It is in machtich moai apparaat. Wy brûke mar ’n fraksje fan wat’st mei sa’n drone dwaan kinst. It is hiel nijsgjirrich. It bestjoere moast efkes leare, mar dat is wol te dwaan. We kinne hânmjittich fleane. Mar yn dit wurk is het handiger om de drone foar te programmearjen. Kinst der de jûns fan te foaren al flechtpaden yn sette. Dan fleant de drone neffens de ynstelde route en dan hast net it risiko datsto in stikje mist.’’
Coördinator droneteam Mello Sevinga
,,Het is mooi dat de Fûgelwachten van Akkrum-Nes en Aldeboarn deze drone gekocht hebben en dat ze ook nazorgers bereid gevonden hebben om hier tijd en energie in te steken. De ontwikkelingen gaan razendsnel. Ik vlieg al een paar jaar voor Nij Beets, aar de accu’s van deze nieuwe drone blijven weer langer goed. Dit werkt een stuk prettiger.’’
,,Nazorg met de drone vereist wel een andere manier van werken. Wat betreft techniek, maar ook qua planning. Daarom is het belangrijk dat nazorgers of boeren, die overwegen gebruik te maken van de drone, dat al vroeg aangeven bij het droneteam. Dan kunnen we effectief en efficiënt werken. Ik merk dat er veel belangstelling is, dus we gaan een interessant seizoen tegemoet.’’
Corinne Bos
,,Het is mooi, het vliegen met een drone. We zitten nu nog in de oefenfase. Uitzoeken hoe we de drone optimaal kunnen gebruiken. Er zitten voor mij nog allerlei verborgen mogelijkheden in. En dan in het veld, de vogels zien, horen, lopen, kijken. Met elkaar. Ik leer veel van en over de natuur, de vogels en van collega dronepiloten en nazorgers. Ben natuurlijk ook erg benieuwd wat de resultaten met de drone straks worden.’’
Colette Govaars
,,We zijn in de toekomst. De tijden veranderen snel. Waar beroepszoekers vroeger eieren verzamelden en verkochten, gebruiken we nu drones en straks kunstmatige intelligentie ofwel AI om nesten op te sporen en te beschermen. Met mobieltjes en oortjes volgen de veldlopers de aanwijzingen van de dronepiloten, die via warmtecamera’s nesten detecteren. De Friese bond van vogelwachters onderzoekt zelfs hoe AI deze technologie kan verfijnen. Hoe lang blijven wij nog fysiek in het veld? Ik ben blij dat ik op dit moment op deze manier een steentje kan bijdragen.’’
Nazorgcoördinator Tjerk de Vries
,,Ik bin heel wiis mei ús droneteam. We hawwe die drone kocht tegearre mei de fûgelwacht yn Boarn. Wy hawwe no al fiif piloaten, mar de bedoeling is dat der fan Boarn ek noch bijkomme. Foarearst fleant Akkrum foar Boarn. We hawwe fan de wike mei elkoar sitten en ik sjoch út nei in moaie gearwurking.’’
Foto's: Colette Govaars
Corinne Bos (links) houdt administratie bij tijdens de koffiepauze. Van links naar recht Ale Zijlstra, Inke Siesling en Mello Sevinga.
In het vroege ochtendgloren, de vijf dronepiloten met van links naar rechts Mello Sevinga, Corinne Bos, Ale van der Ploeg, Inke Siesling en Colette Govaars.
In de weilanden zijn meer warme plekken. Ook een ril waar een mol net is gepasseerd, wordt gedetecteerd.
Pinksterbloemen groeien op grond waar niet teveel kunstmest is gestrooid.
Bijna niet te zien, maar ook warm: een hazenleger, waaruit de haas is gevlucht
De afzender van deze warme keutel zorgt ook voor vals alarm bij de speurders van het droneteam van de Fûgelwacht Akkrum
Mello Sevinga (links) en Corinne Bos houden de drone in de gaten.
