De dood van een mannetjesotter maandagnacht in Akkrum past in het groeiend aantal dode otters in Friesland. De provincie telt jaarlijks het hoogste aantal slachtoffers van heel Nederland. In 2020 ging het om zo’n vijftig exemplaren, in 2021 om 68 en vorig jaar om 74. Oorzaak is de sterk groeiende populatie in waterrijke omgevingen. Het jongste slachtoffer lag op It Gearstalt naast de spoorbrug, vlakbij de spoorkolk.
De otter uit Akkrum is een slachtoffer van het verkeer, want de schedel was verbrijzeld, vertelt otterdeskundige Harrie Bosma. Het gaat om een volgroeid, gezond mannetje van twaalf kilo en meer dan een meter lang. Namens de landelijke Zoogdierenvereniging onderzoekt hij dode otters in Friesland. Harrie Bosma maakt onder andere een foto van het gebit. Als tanden en kiezen scheef staan, kan er sprake van inteelt zijn. ,,It gebit fan dit mantsje seach der geef út. Ek oan de dikte fan it begjin fan de sturt koe’k sjen dat it bist o sa sûn en yn goeie kondysje wie.’’
DNA
Van elke dode otter neemt Bosma ook dna af. Dat gaat voor onderzoek naar het onderzoekinstituut Wageningen University & Research, het voormalige Alterra. Sinds de herintroductie van de otter in 1988 wordt de otterpopulatie genetisch gemonitord. Het rijk wil op die manier een vinger aan de pols houden van onder andere de trek van de dieren naar andere gebieden, de leeftijd en de genetische status. Het dna wordt uit de poep of uit het kadaver gehaald.
Samen met de provincies Overijssel, Flevoland en inmiddels ook Drenthe scoort Friesland hoog als het om aantallen otters gaat. Voor een berekening van de Nederlandse populatie vermenigvuldigen onderzoekers het aantal slachtoffers met een factor vijf. In 2022 zou Nederland dan 320 otters tellen. Dat is iets minder dan vijf jaar geleden. Het aantal verkeersslachtoffers steeg in 2018 sterk, sterker dan de geschatte groei naar een totaal van 360 dieren.
Lockdown: minder dode dieren
Het aantal geverifieerde doodvondsten in heel Nederland lag in 2021 met een totaal van 132, waarvan 117 verkeersslachtoffers, voor het eerst lager dan het jaar ervoor. Het jaar 2020 kende al een afvlakking in de groei van het aantal slachtoffers. Minder verkeer op weg als gevolg van de coronamaatregelen is een verklaring voor deze afname. De lockdown aan het eind van 2021 had daar ook invloed op.
Het aantal slachtoffers in de waterrijke omgeving van Akkrum en Nes (H) blijft beperkt. In 2021 vond een wijkteammedewerker van de gemeente Heerenveen een dood exemplaar bij de Brug Nesserzijl, een jaar eerder op de weg tussen Terherne en Akkrum.
Probleem verschuift naar Akkrum
Belangrijk knelpunt blijft de A32 tussen Grou en Heerenveen, waar de A32 de verbinding blokkeert voor otters, die tussen de Deelen en het Sneekermeer reizigen. Tussen de Hooivaart en Akkrum is in 2018 tweemaal twee kilometer lang raster geplaatst. Het raster is volgens de onderzoekers nog te kort, waardoor het probleem nu naar Akkrum is verschoven.. Op rijksweg A32 bij Akkrum werden in 2019 vier otters doodgereden, in 2020 drie en in 2021 nogmaals drie.
Slachtoffers onder otters vallen vooral op de A6, die dwars door het Tjeukemeer loopt, de A7 en inmiddels ook de N31 ofwel de Centrale As, die ook door waterrijke gebieden loopt.
Foto's: Noordoost.nl/Alex J. de Haan
Aan de buitenkant is niks te zien, maar een klap op de schedel als gevolg van waarschijnlijk een aanrijding werd deze otter in Akkrum fataal.
27 december 1999: Nu nog in een vitrine, maar straks weer in de vrije natuur: de otter. Het dier werd in 1987 op de snelweg A7 tussen Sneek en Joure werd doodgereden en toen als laatste otter van Nederland aangemerkt. De herintroductie van de otter in Nederland in 2002 was in nationaal park de Weerribben in Overijssel. Vier jaar later werden otters in natuurgebied de Rottige Meente bij Nijetrijne uitgezet. (Foto: Noordoost.nl/Peter Wouda)
De rode stippen op het kaartje geven aan waar in 2021 een dode otter is gevonden.
